Benzin en ufak bir kıvılcımla bile tutuşurken, mazotun neden yanmadığı sürekli merak edilmektedir. Halbuki mazot ta petrol türevi bir üründür. Ateş atıldığında tutuşmaması birçoğunun ilgisini çekmektedir. Bu yazımızda mazotun neden yanmadığını detaylı şekilde bulabilirsiniz.
Mazot (Motorin) Hakkında
Ham petrolün 200-380°C’de damıtılmasıyla elde edilen yakıta mazot denir. Mazotun özgül ağırlığı 0,89 kg/dm3’tür. Yapısında 8-16 arasında karbon bulunur. İçeriğinde %1 kükürt, %0,02 kül ve çok az N₂ vardır. En düşük setan sayısı da 40’dır. (Yeni nesil dizel araçlarda 50) Donma noktası ise -10 °C’dir. Soğuk bölgelerde kamyon mazot tanklarının sıklıkla donduğuna şahit olmuşsunuzdur.
Mazot, benzine göre daha düşük sıcaklıklarda tutuşmaktadır. Bununla birlikte buharlaşma özelliği daha düşüktür. Bu özelliği nedeniyle alevlenme tehlikesi de düşüktür. Alevlenmesi için sıcak bir yüzey gerekiyor.
Mazot Neden Yanmaz?
Mazot da benzin gibi ham petrolden elde edilmektedir. Petrol çeşitli işlemlerden geçerek, akaryakıt olarak adlandırılan çeşitli yakıtlar elde ediliyor. Bu yakıtlar genel olarak akıcı ve yanıcı olduğu için ad verilmiştir. Ham petrol sıvı haldeyken yanmaz. Ancak, buhar halindeyken havayla belli bir oranda karışıp yanar.
Akaryakıt buharlarının yanması için de açık alev veya ateş gerek yoktur. Yanma noktalarına kadar ısınmaları veya yanma noktaları kadar ısınmış bir cisim ile temas etmeleri yanmaları için yeterlidir. Yani akaryakıtların yanmaları için buhar haline gelerek havayla karışmaları gerekiyor.
Dizel Araçlarda Mazot Nasıl Yanıyor?
Dizel araçlarda ateşleme için buji bulunmuyor. Mazotun yanmasını sağlayan bileşenler; hava (yakıcı-oksijen), mazot (yanıcı) ve sıcaklık (sıkıştırma sonucu oluşan sıcaklık)’tır. Yanma ise şu şekilde gerçekleşiyor;
Araç çalıştırıldığında pistonlar aşağı iner. Oluşan boşluğa hava girer. Pistonlar yukarı çıktığında hava sıkışır. Sıkışan havanın içine yakıt püskürtülür. Sıkışan havayla temas eden püskürtülen mazot tutuşarak, patlama gerçekleşir. Ortaya çıkan enerji krank miline iletilir. Krank milinden de dönme momentumu elde ediliyor. Son aşamada pistonlar yeniden aşağı inerken, artık gazları supaplardan dışarı iterler.
Öncelikli aşamada pistonlar aşağı iner ve oluşan boşluklar dolmaya başlar. Ardından pistonlar yukarı doğru hareket ederken içeri alınan hava sıkıştırılmaya başlar. Sıkıştırılan havanın içerisine yakıt püskürtülmesinin ardından son aşamada piston yeniden aşağı inerken pistonlar artık gazları supaplardan dışarıya iterek tekrar yukarı doğru hareket eder.
0 yorum